Depremin merkez üssü Kahramanmaraş'ta tabakların yerinden oynamadığı züccaciye dükkanı, en çarpıcı görüntülerden biri olmaya devam ediyor. Prof. Dr. Celalettin Kozanoğlu, işin sırrını, "eğer böyle bir depremde tabaklar devrilmediyse, demek ki bina doğru projeyle doğru zemine yapılmış" şeklinde açıkladı.

Kahramanmaraş’ta taş taş üstünde kalmazken, hasarsız züccaciyeci, Türkiye’nin gündemine oturdu. Binanın altında bulunan züccaciye dükkanında tek bir eşyanın kırılmadı, aynı şekilde hemen yanındaki süper market ürünlerine de bir şey olmadı, oysa bu iş yerlerinin tam karşısındaki bina yıkıldı. Haber, birkaç gün önce EGE7GÜN’de yer almıştı.

Doğru proje, doğru zemin..

İzmir Ekonomi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Celalettin Kozanoğlu, herkesin konuştuğu binaya ait tüm projelendirmelerin ve zemine uygunluğun doğru tahsis edildiğini belirtti ve şunları söyledi:

"Aslında tüm binalardan beklediğimiz budur. Yapılarımız böyle bir depremi az hasarlı, hatta hasarsız atlatmalıdır. Bu binanın özeline baktığımızda, bitişik nizam olmadığını görüyoruz. Binanın zemini ve projelendirilmesiyle ilgili her şey doğru yapıldıysa, sonuç normaldir. Örneğin, kaya zemine oturtulan bir binanın altından deprem saniyede 600-700 metre hızla geçer. Yumuşak zeminlerde hız, saniyede 300-400 metreye  düşer. Deprem hızlı geçerse, yapı rezonans olmaya zaman bulamaz. Dolayısıyla, binadaki tabaklar da yıkılmaz.”

“Japonlar, Kobe’den ders aldı”

Prof. Kozanoğlu, sözü Japonya ve Meksika depremlerine getirerek şöyle konuştu:

"1995 yılındaki Kobe depreminde 100 bine yakın bina yıkıldı ve Japonlar bundan ders aldılar. Daha sonraki depremlerde, örneğimizdeki gibi hasar almayan çok sayıda bina oldu. Mexico City depreminde, binalar zeminden kaynaklı olarak çok yavaş salınım yapmışlardı. Dolap eğilirken üzerindeki vazolar devrilmemişti. Bu, zemin-yapı ilişkisidir. Binayı doğru projelendirir, detaylara gerekli özeni gösterirseniz, bu tür sonuçlar normaldir.’

Projeyle oynanmaydıysa…

Prof. Celalettin Kozanoğlu, binaların aynı iki projede bile farklı davranış gösterebileceğine vurgu yaparak sözlerini şöyle tamamladı:

"Fay üzerine yapılan binaların, yıkılmama şansı azdır Bu depremde öteleme 7.3 metreydi. Böyle bir yan atıma hiç bir binanın dayanması mümkün değil. Fayın üzerinde bina olmamalı. Fayın yakınındakiler farklı davranabilir. Projeleri, metrekareye düşen kolon sayısı, duvarlar farklıdır. Örneğin, birinde çok duvar varken, diğerinde yoktur, zemin kat tamamen boşaltılmış olabilir. Aynı iki proje de olsa duvar sayısı ve zeminden gelen farklar varsa binalar farklı davranış gösterebilir. Eğer binada izinsiz eklenen veya çıkartılan malzeme yoksa, binanın en azından insanların kaçacağı zamanı bulacağı şekilde ayakta kalmasını bekleriz.”