Kişiler ve işletmeler gibi devletler de iflas eder. Dünya tarihinde örnekleri bol. Önemli olan iflas sürecini akıllıca yönetebilmek ve tekrar ayağa kalkabilmek. Kalkarsan daha güçlü şekilde hayatına devam edersin, kalkamazsan parçalanırsın, ezilirsin, bazen de yok olursun. Türkiye derin ve yaygın ekonomik buhran içinde. Ekonomik verilerde alkışlanacak tek bir konu yok. Bunun üzerine bir de gelir dağılımında korkunç uçurumlar, adaletsizlikler yaşanınca Türkiye "Mutsuz insanlar ülkesi" olarak dünyada ilk sıralarda. 2013 yılında başlayan ve 10 yıldır artarak büyüyen gizli iflas süreci artık gizlenemiyor halkı ezmeye başladı. Türk lirasının paçavraya dönüşü ve yüksek enflasyon sürüyor. Bunun tek ve tartışmasız tek sorumlusu AKP. Türkiye'yi kötünün ötesinde iğrenç düzeyde yöneterek vatandaşı 20 yılın sonunda böylesine hak etmediği bir sonuca ulaştırdı. ******************** Dünyanın en güçlü ekonomisi ABD sonuncusu 1933 yılında olmak üzere bugüne kadar tam 5 kez iflas etti. Avrupa'nın en güçlü ülkelerinden Almanya son olarak 1948 yılında olmak üzere tam 8 kez iflas etti. Dünyayı yöneten imparatorluk İngiltere son olarak 1932 yılında olmak üzere 4 kez iflas etti. Fransa, Danimarka, Hollanda ve İsveç birer kez iflas etti, hızla toparlandı. İspanya 9, Avusturya 7, Yunanistan 6, Çin 4 kez iflas etti. Aldıkları sert önlemlerle kısa sürede yeniden ayağa kalktılar. Rusya tam 9 kez iflas etti, acı reçeteler uyguladı ve yeniden ayağa kalkarak dünya devlerinden biri olma özelliğini korudu. Günümüzün dünya devlerinden Japonya 2 kez iflas etti, Japonlar yiyecek bulmakta zorlandılar ama atlattılar. Bu ülkelerin dışında dünyada bir de başarısızlar sınıfı var. Venezuela, Peru, Ekvator 10 kez, Brezilya, Meksika, Uruguay, Şili, Kostarika 9 kez iflas etti, Kolombiya, Guatemela, Paraguay, Dominik Cumhuriyeti 7'şer kez iflas ve halen ayağa kalkamıyorlar. Afrika'nin bütün ülkeleri iflas bayrağını çekti ayakta kalma, hayata tutunma çabalarını sürdürüyorlar. ******************* Burnumuzun dibindeki son iflas olayı üç yıl önce Lübnan'da yaşandı. Toplam 30 milyar Dolar borcu bulunan Lübnan ödeme zorluğu içinde olduğunu ilan edince temerrüte düştü. Dönelim kendimize.. Gırtlağa kadar borca batmışız. Ama en kötüsü, yalanlarla, palavralarla, şatafatla, görgüsüzce lüks yaşam sergilemekle ve kendimizi aldatmakla zaman harcıyoruz. Bu iş nereye kadar sürer? İflas dünyanın sonu demek değil. Önemli olan iflas etmek değil, bu gerçek karşısında önlem alıp yeniden ayağa kalkabilmek. Türkiye artık yol ayrımında. Ya tekrardan şahlanıp büyüyecek ya da iç çatışmalarla paramparça olup sorunlu üçüncü dünya ülkeleri arasında debelenip duracak. Başka bir yol maalesef görünmüyor. Cahit Çataloğlu 17 Ocak 2023